Κείμενο / Φωτο: Γιάννης Βέλλης
«Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά
κι ανάτελλε τα ζωντανά του,
καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες,
αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρην
οφθαλμού και κάστρα πατημένα.
Θα ’ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα,
στο χιόνι και στον άγριο καιρό
γυάλινα και μαλαματένια.
Κι όσο πήγαινε η μέρα,
σαν το βαπόρι σε καλά νερά,
είδα και μιναρέδες κι άκουσα
τα μπακίρια να βελάζουν.»
Μ. Γκανάς, Γυάλινα Γιάννινα
Το Ζάππειο είναι συνδυασμένο με την Ήπειρο, αφού ο δωρητής ήταν Ηπειρώτης και ανήκει στα Ηπειρώτικα κληροδοτήματα. Ένας λόγος παραπάνω να παρουσιαστεί σ’ αυτό το κόσμημα της Αθήνας η εκδήλωση για την Ηπειρώτικη λαογραφία.
Η εκδήλωση, διήμερη, προσέλκυσε πολλούς Έλληνες και ξένους, που συνδυάσανε την επίσκεψη σ’ ένα σημαντικό χώρο με το να δούνε παράλληλα, μέσα από μουσειακά εκθέματα, σπάνιο αρχειακό υλικό όπως και τις παραδοσιακές στολές της Ηπείρου, αντρικές και γυναικείες. Θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το αποτέλεσμα, πολύ διαφορετικό και πολύ όμορφο ταυτόχρονα, σε σχέση με τις μέχρι τώρα παραδοσιακές εκδηλώσεις στην Αττική.
Ο επισκέπτης, έρχεται στο χώρο, τον φωτογραφίζει, βλέπει τα εκθέματα, τις στολές, ρωτάει εάν θέλει, ακούει αναλύσεις για τη ζωή στην Ήπειρο, τη δημιουργία των λαογραφικών της μουσείων, βλέπει προβολές, ακούει τραγούδια και Ηπειρώτικη μουσική από συγκροτήματα και γνωστούς τραγουδιστές της δημοτικής μουσικής, θαυμάζει τα χορευτικά, συζητάει με Έλληνες ή ξένους για διάφορα θέματα και για την Ήπειρο φυσικά. Δοκιμάζει Ηπειρώτικες γεύσεις, παραδοσιακό τσίπουρο.
Η Ήπειρος έχει συνδυάσει τα εργαλεία, την τέχνη ή τα έθιμά της με τον τρόπο ζωής, που δεν ήταν κι ο ευκολότερος, τις θρησκευτικές αντιλήψεις, που χάνονται στο βάθος του χρόνου, την ξενιτιά, τη σχέση με τους νεκρούς, όπως το μοιρολόι που ακούγεται σε χαρές και λύπες, σαν να κρατάνε την επαφή με παλιούς και νέους, με ζωντανούς και νεκρούς, σε μια διαρκή ισορροπία.
Η φιλοξενία, η ζωή στα χαμηλά και στα ψηλά βουνά, οι μετακινήσεις, το εμπόριο, η τέχνη, η αργυροχρυσοχοΐα, τα όπλα με σκαλίσματα, το ασήμι ως στολίδι και χρηστικό αντικείμενο και τόσα άλλα. Η τέχνη και η ζωή γίνονται ένα, μέσα στην λαϊκή παράδοση. Κι αυτή μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, αφήνοντας τα αποτυπώματά της, το έργο της, να το θαυμάζουμε μέσα από μουσεία, σκαλίσματα, μνημεία, τραγούδια.
Ως Ηπειρώτης, θεωρώ ότι έχουμε αρκετά ελαττώματα, αλλά όλα τα παραπάνω μας σώζουν, συμπληρώνοντας το παζλ της Ελλάδας που αγαπάμε και θέλουμε να έχουμε και στο μέλλον. Μπράβο στους συντελεστές της προσπάθειας. Με παράκληση, το πρόγραμμα σε επόμενη αντίστοιχου ενδιαφέροντος εκδήλωση να βγαίνει –με τη στήριξη κάποιου χορηγού ίσως- στις τρεις ξένες γλώσσες τουλάχιστον, ώστε ο ξένος επισκέπτης να έχει μια σωστή εικόνα του τι βλέπει και τι ακούει. Για να το μεταφέρει μαζί με τις εικόνες και τα συναισθήματα που ένιωσε στη χώρα του.
Συντελεστές εκδήλωσης:
ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ Σ.Ε. (εμπνευστής, διοργανωτής, συντονιστής, υποστηρικτής)
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ (συν διοργανωτής, υποστηρικτής)
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΩΝ – ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ (συν διοργανωτής – υποστηρικτής)
Υποστηρικτές:
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ – ΤΜΗΜΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΧΡΥΣΟΧΟΪΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ “ΡΙΖΕΣ”
ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΣΗΜΟΥΡΓΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΛΕΣΧΗ ΑΡΧΙΜΑΓΕΙΡΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ – ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ Σ.Ε.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΧΟΡΩΔΙΑΣ & ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ Σ.Ε.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ Σ.Ε.
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΕΣ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ – ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ Σ.Ε.
ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ
